Η υπνική άπνοια είναι μια σοβαρή κατάσταση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με τις γυναίκες να είναι εξίσου ευάλωτες, αν και συχνά δεν διαγιγνώσκονται έγκαιρα. Αν και παραδοσιακά η διαταραχή αυτή θεωρείται πιο συχνή στους άνδρες, οι γυναίκες συχνά παραβλέπουν τα συμπτώματα λόγω κοινωνικών πιέσεων να είναι «ισχυρές» και να αντέχουν χωρίς να ζητούν βοήθεια. 

Η «τοξική θηλυκότητα», δηλαδή οι κοινωνικές προσδοκίες που απαιτούν από τις γυναίκες να είναι υπομονετικές και να κρύβουν τον πόνο τους, φαίνεται να συμβάλλει στην υποδιάγνωση αυτής της κατάστασης και στην ελλιπή φροντίδα της υγείας τους γενικότερα. Όμως, τι ακριβώς προκαλεί αυτή την υποδιάγνωση και ποιος είναι ο ρόλος των κοινωνικών πιέσεων στην υγεία των γυναικών;

Τι είναι η υπνική άπνοια;

Η υπνική άπνοια είναι μια διαταραχή κατά την οποία η αναπνοή ενός ατόμου σταματά και ξεκινά επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Υπάρχουν 2 κύριοι τύποι:

1. Αποφρακτική υπνική άπνοια: Προκαλείται από τη χαλάρωση των μυών στο πίσω μέρος του λαιμού, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ροής του αέρα.
2. Κεντρική υπνική άπνοια: Ο εγκέφαλος δεν στέλνει σωστά σήματα στους μυς που ελέγχουν την αναπνοή, οδηγώντας σε ανακοπή της αναπνοής.

Τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας περιλαμβάνουν:

• Έντονο ροχαλητό.
• Διακοπτόμενη αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου.
• Ξαφνικές αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμού.
• Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Πονοκεφάλους το πρωί.
• Δυσκολία συγκέντρωσης.

Αν και αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται και στους άνδρες και στις γυναίκες, οι γυναίκες συχνά βιώνουν πιο ήπια ή διαφορετικά συμπτώματα, όπως αυξημένη κούραση, αϋπνία ή ακόμα και κατάθλιψη, που κάνουν την υπνική άπνοια πιο δύσκολο να αναγνωριστεί.

Γιατί οι γυναίκες υποδιαγιγνώσκονται στην υπνική άπνοια;

1. Διαφορετική παρουσίαση συμπτωμάτων

Οι γυναίκες συχνά βιώνουν συμπτώματα της υπνικής άπνοιας διαφορετικά από τους άνδρες. Σε μια μελέτη του American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, αναφέρεται ότι τα συμπτώματα στις γυναίκες μπορεί να περιλαμβάνουν αϋπνία, πονοκεφάλους, ή αλλαγές διάθεσης, κάτι που συχνά δεν οδηγεί απευθείας σε διάγνωση υπνικής άπνοιας. Αυτή η διαφοροποίηση στη συμπτωματολογία μπορεί να αποπροσανατολίσει τους γιατρούς και να τους οδηγήσει σε λάθος κατευθύνσεις, όπως τη διάγνωση ψυχολογικών διαταραχών​

2. Στερεότυπα και κοινωνικές προσδοκίες

Η κοινωνία θέτει πολλές γυναίκες στο ρόλο της «ανθεκτικής φροντίστριας», μια εικόνα που τις ενθαρρύνει να παραμελούν τη δική τους υγεία. Σύμφωνα με  ερευνητή στις διαταραχές ύπνου, οι γυναίκες συχνά διστάζουν να μιλήσουν για τον πόνο ή την κούρασή τους, φοβούμενες ότι θα θεωρηθούν «υπερβολικές» ή «υποχόνδριες». Αυτή η «τοξική θηλυκότητα» μπορεί να οδηγήσει τις γυναίκες να αγνοούν τα συμπτώματά τους ή να μην πιέζουν αρκετά για μια ουσιαστική διάγνωση​

3. Προκαταλήψεις στη διάγνωση

Η υπνική άπνοια έχει παραδοσιακά συνδεθεί περισσότερο με τους άνδρες και με συμπτώματα όπως το έντονο ροχαλητό. Αυτό οδηγεί συχνά τους γιατρούς να μην εξετάζουν τη διάγνωση της υπνικής άπνοιας στις γυναίκες, καθώς η κλασική εικόνα ενός «ασθενούς με υπνική άπνοια» είναι διαφορετική. Σε πολλές περιπτώσεις, τα ήπια ή λιγότερο «κλασικά» συμπτώματα, δεν εκλαμβάνονται ως δείκτες υπνικής άπνοιας, και οι γυναίκες μπορεί να μένουν χωρίς διάγνωση

4. Δυσκολία στην προσέγγιση των γυναικών στις ιατρικές διαγνώσεις

Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες τείνουν να ζητούν λιγότερο τη βοήθεια ιατρών για τα συμπτώματα τους. Ένα τέτοιο μοτίβο μπορεί να οδηγεί σε κακή διαχείριση των προβλημάτων υγείας τους, καθώς, εκτός από την υπνική άπνοια, και άλλες διαταραχές (όπως οι καρδιακές παθήσεις και η κατάθλιψη) συχνά υποδιαγιγνώσκονται. Ο φόβος του κοινωνικού στίγματος και η προσπάθεια των γυναικών να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τις «ανθεκτικότητας», μπορούν να εξηγήσουν γιατί πολλές υποφέρουν αθόρυβα​.

Το φαινόμενο της τοξικής θηλυκότητας και άλλες παθήσεις

Με λίγα λόγια, ο όρος «τοξική θηλυκότητα» περιγράφει τον δυνητικά αρνητικό αντίκτυπο που έχουν τα κοινωνικά πρότυπα για τις γυναίκες. Φυσικά όπως και η τοξική αρρενωπότητα, έτσι και η τοξική θηλυκότητα, ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την γενική ευημερία μας, καθώς πιέζει τις γυναίκες να ταιριάζουν σε ένα καλούπι αντί να προσπαθούν να ζήσουν και να σχετιστούν με τους άλλους αυθεντικά, με την καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους.

Η τοξική θηλυκότητα μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ευημερία των γυναικών με πολλούς τρόπους: Αυξάνοντας τα επίπεδα άγχους, σαμποτάροντας την αίσθηση της ταυτότητάς σου, συμβάλλοντας σε ένα αίσθημα αδυναμίας και οδηγώντας σε ανθυγιεινές σχέσεις.

Η τοξική θηλυκότητα και οι κοινωνικές προσδοκίες προς τις γυναίκες συμβάλλουν και σε άλλες περιπτώσεις υποδιάγνωσης. Πολλές φορές οι γυναίκες δεν ζητούν βοήθεια για τις καρδιακές τους παθήσεις, καθώς οι καρδιακά νοσήματα θεωρούνται ως «ανδρική υπόθεση». Το ίδιο ισχύει για την κατάθλιψη, την ινομυαλγία και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, στα οποία η λανθασμένη διάγνωση είναι συχνό φαινόμενο.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, η τοξική θηλυκότητα μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και την υγεία των γυναικών. Κάτι που συμβαίνει και στην περίπτωση της υπνικής άπνοιας. Η κοινωνική πίεση που τις αποθαρρύνει από το να εκφράσουν τις ανησυχίες τους και η προσδοκία ότι θα είναι ανθεκτικές, ισχυρές και «διακριτικές», μπορεί να είναι ένα σημαντικό εμπόδιο στη φροντίδα της υγείας τους. Ας επανεξετάσουμε πώς οι κοινωνικές μας αντιλήψεις επηρεάζουν την υγεία και ας ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να δίνουν προτεραιότητα στην υγεία τους, χωρίς ενοχές.

Η υγειονομική περίθαλψη και η ενημέρωση για τέτοιες παθήσεις πρέπει να είναι προσβάσιμες σε όλ@, χωρίς κοινωνικά στερεότυπα.

πηγή: ladylike.gr