Το αντρικό μόριο, παρότι ευκίνητο σε ηρεμία (χάλαση), γίνεται σκληρό κι ευθύ με τον ερωτικό ερεθισμό, αφού γεμίζει με αίμα. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά είναι απαραίτητα, για να επιτελέσει τη λειτουργία για την οποία υπάρχει: τη σεξουαλική πράξη.
Από την επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων
Είναι, όμως, το πέος σε στύση πάντα και σε όλους τους άντρες ευθύ; Στους περισσότερους ναι, αν και μικρές αποκλίσεις όλου του πέους της τάξης των 10-15 μοιρών παρατηρούνται στους περισσότερους άντρες, χωρίς να υπάρχει πρόβλημα.
Κάποιοι, όμως, γεννιούνται με συγγενή κάμψη του πέους, μία πάθηση κατά την οποία το πέος παρουσιάζει κάμψη σε κάποιο σημείο του, συνήθως προς τα κάτω. Αιτία είναι η μη ομοιόμορφη ανάπτυξη του χιτώνα που περιβάλλει το πέος, ενώ σπανιότερα η μη φυσιολογική ανάπτυξη της ουρήθρας, που είναι κοντύτερη του πέους και το κρατά κυρτό προς τα κάτω.
Οι κάμψεις αυτές μπορεί να είναι ήπιες (μέχρι 30ο) και να μην ενοχλούν τη λειτουργία του – δηλαδή η κολπική διείσδυση είναι εφικτή. Βέβαια κάποιες κάμψεις, παρότι λειτουργικές, επιβαρύνουν ψυχολογικά τους νέους άντρες για καθαρά αισθητικούς λόγους.
Ορισμένοι άλλοι θα δουν κάποια στιγμή της ζωής τους το πέος τους να αλλάζει πορεία, να στραβώνει. Η πρώτη αντίδραση είναι φόβος, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις όπου οι στύσεις συνοδεύονται με πόνο. Παρά τον φόβο, δυστυχώς λίγοι θα συμβουλευτούν άμεσα ειδικό ουρολόγο, γιατί ελπίζουν η κάμψη να είναι παροδική. Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια, αφού μπορεί με τον χρόνο να φύγει ο πόνος, όχι όμως και η κάμψη που υπάρχει και η οποία σε πολλές περιπτώσεις αυξάνει.
Η πάθηση αυτή λέγεται νόσος του Peyronie, εμφανίζεται τυχαία περίπου στο 3-9% των αντρών (ανάλογα με την ηλικία) και δεν σχετίζεται με λοιμώξεις ή με καρκίνο: κανένας δεν έχει πεθάνει από τη νόσο, πολλοί όμως έχασαν τη σεξουαλική τους ζωή εξαιτίας της.
Η πιο συχνή αιτία είναι μικροτραυματισμός του πέους κατά την σεξουαλική επαφή. Ιδιαίτερα σε άντρες με καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου (όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη), η φυσιολογική αποκατάσταση της βλάβης δεν είναι εφικτή και το τραύμα γίνεται σκληρή ουλή που συρρικνώνει τον χιτώνα του πέους, οπότε το πέος χάνει μήκος μονόπλευρα και συνεπώς κάμπτεται προς την πλευρά της ουλής.
Κάταγμα
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο χιτώνας μπορεί να σχιστεί σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής (συνήθως συμβαίνει σε συγκεκριμένη ερωτική στάση, όπου η σύντροφός με το βάρος της πιέζει και συνθλίβει το πέος) και να προκληθεί το καλούμενο κάταγμα πέους.
Πρόκειται για μία οδυνηρή εμπειρία, αφού συνοδεύεται από εντονότατο πόνο και μεγάλο αιμάτωμα του πέους. Το κάταγμα του πέους είναι επείγουσα χειρουργική πάθηση, αφού η καθυστερημένη αντιμετώπιση (πέραν των 6-8 ωρών) μπορεί να συνοδευτεί με μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.
Η νόσος του Peyronie χαρακτηρίζεται από την παρουσία σκληρών πλακών σε κάποιο σημείο στο σώμα του πέους. Ο σχηματισμός αυτών των πλακών προκαλεί κάμψη και γωνίωση του πέους κατά τη στύση. Σε κάποιες περιπτώσεις, η κάμψη αυτή μπορεί να είναι τόσο έντονη, ώστε να μην μπορεί να γίνει διείσδυση του πέους και τελικά η σεξουαλική επαφή να είναι ανέφικτη.
Στοιχεία για την ύπαρξη της ασθένειας υπάρχουν από τον 6ο αιώνα π.Χ., αλλά οφείλει το όνομά της στον F. G. de la Peyronie που, το 1743, περιέγραψε τις χαρακτηριστικές ινωτικές και, μερικές φορές, επασβεστωμένες πλάκες κάτω από το δέρμα του πέους.
Η νόσος του Peyronie μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε άντρα, με συχνότερη ηλικία εμφάνισης τα 50 χρόνια, χωρίς αυτό να αποκλείει το ενδεχόμενο να παρουσιαστεί και σε άντρες ακόμη και νέας ηλικίας.
Η νόσος δεν είναι τόσο σπάνια όσο πιστεύουν κάποιοι. Μία αδρή εκτίμηση υπολογίζει τον αριθμό των αντρών που πάσχουν στην Ελλάδα από τη νόσο σε 20.000 άτομα. Ο αριθμός πιθανώς είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς πολλοί άντρες, όπως προαναφέρθηκε, αρνούνται να επισκεφτούν τον γιατρό τους, όταν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα πόνου ή γωνίωσης στο πέος, επειδή φοβούνται ότι μπορεί να πάσχουν από κάτι πολύ χειρότερο.
Επιπτώσεις
Τα τρία κύρια συμπτώματα της νόσου είναι ο τοπικός πόνος,ψηλάφηση σκληρών σημείων στο σώμα του πέους και τέλος η κάμψη του, συνήθως προς τα πάνω, αλλά και στροφή δεξιά ή αριστερά.
Τα συμπτώματα διαφέρουν σε βαρύτητα και δεν παρατηρούνται σε όλους τους ασθενείς.
Σε πρώτο στάδιο, κάποιοι άντρες αισθάνονται πόνο στο πέος κατά τη στύση, κάτι το οποίο συχνά υποχωρεί χωρίς θεραπεία.
Όσο μεγαλώνουν οι πλάκες, παρατηρείται κάμψη ή γωνίωση του πέους, όταν αυτό βρίσκεται σε στύση, η οποία καταλήγει σε παραμόρφωση του πέους που τις περισσότερες φορές καθιστά τη σεξουαλική επαφή εξαιρετικά δύσκολη ή αδύνατη ή εξαιρετικά δυσάρεστη και για τους δύο συντρόφους.
Το αισθητικό θέαμα είναι επίσης κακό και επηρεάζει τον άντρα σε σημαντικό βαθμό, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες ή σε άντρες χωρίς σταθερή και πολύχρονη σχέση.
Πολλές φορές, όμως, είναι αναπόφευκτο τα προβλήματα κατά τη σεξουαλική επαφή να προκαλέσουν ένταση ακόμη και σε ένα μακροχρόνιο δεσμό με συναισθηματική κάλυψη και από τις δύο πλευρές. Η ψυχολογική επιβάρυνση, που εκτιμάται στο 80% των αντρών με τη νόσο, μπορεί να είναι καταστροφική, όση κατανόηση και αν επιδείξει η σύντροφος.
Μερικές φορές, η αγωνία που προκαλεί το πρόβλημα και οι δυσκολίες κατά τη διάρκεια των σεξουαλικών επαφών μπορεί να προκαλέσουν ψυχογενή στυτική δυσλειτουργία. Στο 20% των περιπτώσεων, τέλος, όταν η σκληρή πλάκα επεκταθεί και περιλάβει τις αρτηρίες του πέους, η ροή του αίματος διακόπτεται και δεν είναι πλέον εφικτή η στύση.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της νόσου είναι απαραίτητη, όταν η κάμψη του πέους είναι τέτοια που εμποδίζει την είσοδο στον κόλπο κατά τη σεξουαλική επαφή. Η αντιμετώπιση στο πρώτο στάδιο (πριν μονιμοποιηθεί η πλάκα) είναι φαρμακευτική, αλλά, όταν γίνει μόνιμη (συνήθως μέσα σε ένα χρόνο), η αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική.
Φάρμακα
Ενώ πάρα πολλά φάρμακα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη συντηρητική αντιμετώπιση της νόσου του Peyronie, ελάχιστες μελέτες έχουν δείξει μέτρια αποτελεσματικότητα και φυσικά κανένα από αυτά δεν είναι αποτελεσματικό για όλες τις περιπτώσεις.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται με περιορισμένη αποτελεσματικότητα είναι η ταμοξιφαίνη, η κολχικίνη και η βιταμίνη Ε. Κάποια άλλα, όπως το παρα-αμινοβεζοϊκό οξύ, δεν έχουν δώσει αποτελέσματα σε συγκριτικές μελέτες με χρήση εικονικού φαρμάκου.
Επίσης, έχουν δοκιμαστεί φάρμακα που χορηγούνται με ενέσεις στο πέος, στο σημείο της πλάκας, επίσης με μέτρια ή πτωχά αποτελέσματα (κυρίως η βεραπαμίλη, όταν η κάμψη του πέους δεν υπερβαίνει τις 30ο).
Εγχειρήσεις
Η εγχείρηση ενδείκνυται, όταν η κάμψη είναι πάνω από 60ο, εκτός περιπτώσεων όπου οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι σημαντικές, παρότι η κάμψη είναι σχετικά μικρή (40-60ο και συνήθως σε νέα άτομα). Απόλυτη ένδειξη υπάρχει, όταν η παραμόρφωση του πέους είναι τέτοια, που προκαλεί δυσκολία στη σεξουαλική επαφή. Αυτό συμβαίνει στο περίπου 20-30% των περιπτώσεων.
Βασική αρχή πριν από τη χειρουργική αντιμετώπιση είναι το να έχει σταθεροποιηθεί η βλάβη. Επομένως, το πρώτο διαγνωστικό βήμα είναι το ιστορικό, η φυσική εξέταση και το υπερηχογράφημα του πέους, που δίνει πολλές πληροφορίες για το μέγεθος και τη σύσταση της πλάκας. Σε αντίθετη περίπτωση, η νόσος θα υποτροπιάσει παρά τον αρχικό ευθειασμό του πέους, καθώς εξελίσσεται η ίνωση και μεγαλώνει η πλάκα.
Πολλά είδη χειρουργικών επεμβάσεων και τεχνικών έχουν περιγραφεί. Η πτύχωση των σηραγγωδών σωμάτων με αφαίρεση τμήματος του χιτώνα που περιβάλλει το πέος (ινώδης χιτώνας) εφαρμόζεται ευρέως στη νόσο του Peyronie. Συνοδεύεται από εξαιρετικά αποτελέσματα που διατηρούνται στον χρόνο, με ποσοστό υποτροπών κάτω του 10% σε συγγενείς (εκ γενετής) κάμψεις και κάτω από 20% σε νόσο του Peyronie.
Η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση ενός τεμαχίου ιστού από την αντίθετη πλευρά από όπου υπάρχει η κάμψη, δηλαδή την κυρτή πλευρά του πέους, και έτσι ευθειάζεται το πέος.
Η πτύχωση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί και χωρίς την αφαίρεση τμήματος του ινώδους ιστού του πέους. Ωστόσο, το κυριότερο μειονέκτημά της είναι η μείωση του μήκους του πέους περίπου κατά 1- 1 1/2 εκατοστό. Λαμβανομένου υπόψη ότι ο μέσος όρος του μήκους του πέους σε στύση είναι στις δημοσιευμένες μελέτες 12,8 - 14,5 εκατοστά, η μείωση του μήκους δεν αποτελεί πρόβλημα σε άντρες με μήκος κάτω από 13 εκατοστά.
Υποτροπή της κάμψης (δηλ. επανεμφάνισή της) μπορεί να παρατηρηθεί και οφείλεται ουσιαστικά στην πρόοδο της πάθησης ή στη ρήξη των ραμμάτων που έχουν τοποθετηθεί στον ινώδη χιτώνα. Παρότι θεωρείται σήμερα ως η χειρουργική επέμβαση αναφοράς, ο χειρουργός καλό είναι να ξέρει όλες τις τεχνικές και να χρησιμοποιεί την καταλληλότερη για την περίπτωση.
Η χρήση μοσχευμάτων (από βιολογικά ή συνθετικά υλικά) αποτελεί μία άλλη θεραπευτική μέθοδο, που συνοδεύεται από μικρότερη μετεγχειρητική μείωση του μήκους του πέους αλλά από μεγαλύτερα ποσοστά μετεγχειρητικής στυτικής δυσλειτουργίας.
Η αφαίρεση της ινώδους πλάκας αποφεύγεται, καθώς συχνά οδηγεί σε διαταραχές της στύσης, αφού το αίμα διαφεύγει από την περιοχή όπου τοποθετείται το μόσχευμα. Στις περιπτώσεις αυτές ενδείκνυται η εμφύτευση μιας πεϊκής πρόθεσης που αποτελεί ιδιαίτερα αξιόπιστη μέθοδο –παρά την υψηλή τιμή της πρόθεσης– στους άντρες με αγγειακές βλάβες, στυτική δυσλειτουργία και κάμψη του πέους.
Τι πρέπει να κάνουν οι πάσχοντες
Πηγαίνετε στον γιατρό σας, μόλις αισθανθείτε πόνο ή ψηλαφήσετε ογκίδια στο πέος. Αν διαγνωστεί η νόσος του Peyronie, ζητήστε από τον γιατρό σας να σας δώσει πληροφορίες γι' αυτήν την κατάσταση και για τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.
Μην αποπροσανατολίζεστε από τη σύσταση να πάτε σπίτι σας και να το ξεχάσετε. Αν ο γιατρός σας δεν είναι σε θέση να απαντήσει στις ερωτήσεις σας σχετικά με την κατάστασή σας και δεν σας παρέχει επαρκείς συμβουλές βοηθείας, είναι προτιμότερο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό Ουρολόγο με εξειδίκευση σε ανδρολογικά ζητήματα. Υπάρχουν οργανωμένα ιατρεία και κλινικές σε διάφορες πόλεις που ασχολούνται με τα αντρικά σεξουαλικά προβλήματα.
Ορισμένες φορές, η νόσος μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα (στο 10- 20% των περιπτώσεων), αλλά πρέπει να είστε σε ιατρική παρακολούθηση. Πρέπει να γνωρίζετε, όμως, ότι υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες και ότι, όσο νωρίτερα αντιμετωπιστεί η κατάσταση, τόσο μεγαλύτερη βοήθεια θα λάβετε.
Η υποστήριξη και κατανόηση από τη σύντροφό σας αποτελεί σημαντική βοήθεια. Αν μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε για τη νόσο και μοιραστείτε τις πληροφορίες, τότε ένα μεγάλο μέρος της αγωνίας και της πίεσης που νιώθετε μπορεί να ανακουφιστεί.
